Πρόταση για τα 4+1 μαθήματα των Πανελλαδικών (άρθρο)


ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ 4+1 ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ
άρθρο του Παναγιώτη Τσιωτάκη

http://360pedia.gr/protassi-4-syn-1-mathimata/ 
24/3/2015  >> Άρθρο στο 360pedia.gr  >>  24/3/2015
Αρχική σύλληψη: Αύγουστος 2013
   
Το τελευταίο διάστημα η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας ασχολείται με εντατικούς ρυθμούς με το εξεταστικό σύστημα του Γενικού Λυκείου για την εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Ηλεκτρονικά και έντυπα μέσα βρίθουν αναφορών σχετικά με τον εγκλωβισμό των μαθητών σε λίγες ποιοτικές επιλογές σχολών, λόγω του μικρού πλήθους εξεταζόμενων μαθημάτων στο Νέο Λύκειο. Ήδη, από τη διαβούλευση τον Αύγουστο του 2013 αλλά και σε ανύποπτο χρόνο, είχα αναφερθεί στο ζήτημα με παρέμβαση στο 360pedia.gr (ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ «ΑΝΟΙΓΜΑ» ΠΕΔΙΩΝ ΣΤΗΝ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ), έναν εκπαιδευτικό δικτυακό τόπο που έχει ασχοληθεί διεξοδικά με το θέμα του εξεταστικού συστήματος του Νέου Λυκείου.
  
Το άρθρο αυτό, αποτελώντας συνέχεια του προηγούμενου, ολοκληρώνει την παρέμβασή μου και παρουσιάζει μια συγκροτημένη πρόταση για τον τρόπο που θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί η σύζευξη των πεδίων, με μια ορθή επιστημονικά και εκπαιδευτικά στρατηγική, ικανοποιώντας ταυτόχρονα τους περιορισμούς (υφιστάμενα βιβλία/ύλη, διαθέσιμο εκπαιδευτικό προσωπικό). Μια πρόταση που βελτίωνα συνεχώς τον τελευταίο 1.5 χρόνο, κοινοποιώντας πάντοτε τις σκέψεις μου στους αρμόδιους. Κρίνεται αναγκαία η προσεκτική ανάγνωση του προηγούμενου άρθρου, ώστε να διαμορφώσει ο αναγνώστης καλή εικόνα του προβλήματος και των δεδομένων.

 

Όλες οι προτάσεις που έχουν κατατεθεί, και η φιλοσοφία που, σύμφωνα με τις διαρροές, ακολουθεί το Υπουργείο Παιδείας προσθέτουν ένα 5ο εξεταζόμενο μάθημα, στο οποίο ο μαθητής μπορεί να επιλέξει να εξεταστεί προαιρετικά, ώστε να διανοίξει και 2ο Επιστημονικό Πεδίο (ΕΠΕ). Μένει να οριστεί ο τρόπος.

Στο πλαίσιο αυτό έχουν διαρρεύσει στον Τύπο δύο βασικά σενάρια για το 5ο μάθημα, σύστημα 4+1, μάθημα γέφυρα ή μπαλαντέρ όπως ονομάζεται. Στις προτάσεις αυτές, προστίθενται διαφορετικά μαθήματα γενικής παιδείας, ώστε, αν ο μαθητής επιλέξει κάποιο, ξεκλειδώνει δεύτερη ομάδα σχολών. Η παραπάνω λογική συμβαδίζει με τη λογική του υφισταμένου Εξεταστικού Συστήματος. Συνεπώς, η πρόταση αναπαράγει κάποιες παθογένειες του παλιού συστήματος ή δημιουργεί νέες.
Μεταξύ άλλων:
  • Θα οδηγήσει στην ύπαρξη μαθημάτων δυο ταχυτήτων Κατεύθυνσης και Γενικής Παιδείας (Μαθηματικά, Φυσική, Βιολογία, Ιστορία), σε ώρες και εμβάθυνση. Τα μαθηματικά μάλιστα, εμφανίζονται σε 3 μορφές: Μαθηματικά Κατεύθυνσης, Μαθηματικά και Στοιχεία Στατιστικής και Μαθηματικά Γενικής Παιδείας, εκτός κι αν είναι τυπογραφικό λάθος.
  • Με τους διαφορετικούς συντελεστές βαρύτητας οι φοιτητές που εισάγονται στις σχολές θα διαθέτουν διαφορετικό προφίλ – υπόβαθρο γνώσεων. Για παράδειγμα, θα μπορούσε η σχολή ΗΜΜΥ να δέχεται φοιτητές με Οικονομικά και Στατιστική, επειδή εξετάστηκαν στην Πληροφορική; Ο θετικός επιστήμονας θα πρέπει να είναι καλός (κριτήριο εισαγωγής) στην Ιστορία για να γίνει δάσκαλος; Ο μαθητής του ΕΠΕ Ανθρωπιστικών θα σπουδάσει Οικονομικά ή Στατιστική χωρίς Μαθηματικά; Ο γιατρός πρέπει να γνωρίζει μαθηματικά, αλλά πρέπει να αποτελούν κριτήριο εισαγωγής του στην Ιατρική Σχολή;
  • Επιβάλλεται ποινή στους μαθητές που επιθυμούν να σπουδάσουν στις Ιατρικές Επιστήμες και στα Παιδαγωγικά Τμήματα, καθώς θα μπορούν να το πραγματοποιήσουν μόνο με την εξέταση και στα 5 μαθήματα! Φοιτητές με ανομοιογενές προφίλ και πιθανό έλλειμμα γνώσεων σε κρίσιμο γνωστικό αντικείμενο για τις σπουδές τους εισέρχονται σε όλα τα ΕΠΕ. Για αυτές τις σχολές τα εξεταζόμενα μαθήματα δεν είναι 4, αλλά 5.
  • Κάθε μαθητής θα έχει διαφορετικά μόρια σε κάθε σχολή διαφορετικού ΕΠΕ, κάτι που πολλαπλασιάζει την πολυπλοκότητα του εγχειρήματος.
  • Είναι αμφίβολο αν, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, μπορεί να διαμορφωθεί ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων στο δημόσιο σχολείο.
  • Αν κάποια μαθήματα – γέφυρες τα επιλέξουν λιγοστοί μαθητές δε θα μπορούν να υλοποιηθούν στο δημόσιο σχολείο, περιορίζοντας περαιτέρω τις επιλογές των μαθητών.
Τέλος, η πρόσφατη πρόταση που κυκλοφόρησε έχει και επιστημονικά λάθη, καθώς στην Τεχνολογική Κατεύθυνση (ουσιαστικά Οικονομική Κατεύθυνση), καταργώντας τη Φυσική (για άγνωστο λόγο) και το μάθημα της Διοίκησης Επιχειρήσεων, εντάσσονται σε αυτήν 3 μαθήματα Γενικής Παιδείας (Έκθεση, Οικονομία και Μαθηματικά-Στοιχεία Στατιστικής) και μόνο 1 Μάθημα Κατεύθυνσης (Πληροφορική). Την ώρα, συνεπώς, που οι μαθητές των άλλων Κατευθύνσεων θα διδάσκονται τα μαθήματα κατευθύνσεων, οι μαθητές της Τεχνολογικής θα έχουν κενό; Κι αυτό για να μην υπάρχει το -αναγκαίο- μάθημα της Φυσικής στην Τεχνολογική Κατεύθυνση; Φυσικά, σε αυτήν την πρόταση, οι υποψήφιοι των Οικονομικών θα εξετάζονται απαραιτήτως στην Πληροφορική, ενώ οι υποψήφιοι για τις Σχολές Πληροφορικής όχι. Η Πληροφορική, δηλαδή, θεωρείται Οικονομικό μάθημα και όχι Θετικό!

Τα παραπάνω έχουν αναδειχθεί από την εκπαιδευτική κοινότητα που αναρωτιέται για την αρτιότητα της πρότασης αυτής.

Υπάρχει λύση ώστε οι μαθητές να έχουν πολυάριθμες και ποιοτικές επιλογές, ενώ τα μαθήματα που εξετάζονται να συμβαδίζουν με τις σπουδές τους; Ας δούμε μια πρόταση που απαντά θετικά και έχει άλλη οπτική.
 
Η πρόταση που παρουσιάζεται στο άρθρο βασίζεται σε 5 μαθήματα τα οποία είναι όλα μαθήματα κατεύθυνσης (προσανατολισμού), όπως σχεδιάστηκαν στο Νόμο του Νέου Λυκείου. Ο μαθητής εξετάζεται σε 4 μαθήματα και αν το επιθυμεί και σε 5ο (4+1).
Σε αυτήν την πρόταση:
  • Το προφίλ εισακτέου καθορίζεται αποκλειστικά από 4άδα μαθημάτων.
  • Διατίθεται αρκετός χρόνος στα εξεταζόμενα μαθήματα, ώστε να πραγματοποιηθεί η προετοιμασία των μαθητών με την απαραίτητη εμβάθυνση και εμπέδωση.
  • Τα μαθήματα με ίδιο τίτλο διδάσκονται από κοινού στη σχολική μονάδα, με βάση τα ισχύοντα.
  • Οι Παιδαγωγικές Σχολές δεν αποτελούν ξεχωριστό ΕΠΕ, αλλά εντάσσονται σε όλα τα ΕΠΕ, όπως συνέβαινε επί 30 και πλέον στις Δέσμες. Και στο πρόσφατο Σύστημα, οι Παιδαγωγικές Σχολές ήταν διαθέσιμες στους μαθητές όλων των Κατευθύνσεων. Αντίστοιχα, σχολές, όπως τα ΤΕΦΑΑ, οι Στρατιωτικές και Αστυνομικές Σχολές και οι σχολές Πολιτικών Επιστημών, μπορούν οριζόντια να ενταχθούν σε περισσότερα από 1 ΕΠΕ. Με απλά λόγια, υπάρχουν 6 ΕΠΕ και κάθε σχολή μπορεί να ενταχθεί σε όσα η ίδια το επιθυμεί.
Στο σχέδιο που παρουσιάζεται σε αυτό το άρθρο τα υπάρχοντα μαθήματα του Νέου Λυκείου που διαθέτουν βιβλίο/ύλη, ανακατατάσσονται σε 3 Ομάδες Προσανατολισμού, ώστε κάθε μια να περιλαμβάνει τουλάχιστον 2 ΕΠΕ με κοινό κορμό 3 μαθημάτων και διάκριση σε 1 μόνο μάθημα (μπαλαντέρ). Οι ώρες των μαθημάτων προσανατολισμού διατηρούνται στις 20 ώρες (όπως στον υφιστάμενο σχεδιασμό) και τα μαθήματα γίνονται 4ωρα και 6ωρα (αντί 6ωρα, 8ωρα ή και 10ωρα στον υφιστάμενο σχεδιασμό). Κάθε μαθητής παρακολουθεί 1 Ομάδα προσανατολισμού και διδάσκεται υποχρεωτικά τα 5 μαθήματα που την αποτελούν.
Με το 5ο μάθημα (μπαλαντέρ) διαμορφώνονται δυο 4άδες (καλάθια μαθημάτων) και έτσι ο μαθητής μπορεί να δηλώσει 2 ΕΠΕ (αν το επιθυμεί).
 
Οι σχολές, οι ομάδες και οι ώρες που προτείνουμε είναι ως εξής:
  
 
Παράδειγμα: Αν o μαθητής αποφασίσει να εξεταστεί στα 5 μαθήματα ανοίγει σχολές και των 2 πεδίων.
Αλλιώς, εξετάζεται σε 4 μαθήματα και ανοίγει ένα από τα παραπάνω πεδία.


Παράδειγμα 1: Αν o μαθητής αποφασίσει να εξεταστεί στα 5 μαθήματα Ν. ΓΛΩΣΣΑ και ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ, ΦΥΣΙΚΗ, ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ, ΧΗΜΕΙΑ και ΒΙΟΛΟΓΙΑ ανοίγει σχολές στις ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΥΓΕΙΑΣ και στις ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ.
Παράδειγμα 2: Αν o μαθητής αποφασίσει να εξεταστεί στα 5 μαθήματα Ν. ΓΛΩΣΣΑ και ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ, ΦΥΣΙΚΗ, ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ, ΧΗΜΕΙΑ και ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ανοίγει σχολές στις ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ και στις ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ.
Αλλιώς, εξετάζεται σε 4 μαθήματα και ανοίγει 1 από τα παραπάνω πεδία.

 
Παράδειγμα: Αν o μαθητής αποφασίσει να εξεταστεί στα 5 μαθήματα ανοίγει σχολές και των 2 πεδίων.
Αλλιώς, εξετάζεται σε 4 μαθήματα και ανοίγει ένα από τα παραπάνω πεδία.
 
Πλεονεκτήματα:
  • Πραγματοποιείται άνοιγμα των ΕΠΕ με διάθεση πολλών επιλογών στους μαθητές και με ομοιογενή τρόπο. Οι υποψήφιοι κάθε ΕΠΕ έχουν εξεταστεί ακριβώς στα ίδια 4 μαθήματα και διαγωνίζονται με ίσους όρους μεταξύ τους. Επιπλέον, έχουν το ίδιο υπόβαθρο γνώσεων.
  • Ακόμη και αν δεν εξεταστούν στο 5ο μάθημα θα αποκτήσουν γνώσεις σε αυτό το πεδίο (π.χ. Αν παρακολουθήσουν τα μαθήματα Χημείας και Πληροφορικής, ακόμη κι αν δεν εξεταστούν σε κάποιο από αυτά, θα διαθέτουν γνώσεις και για το άλλο βελτιώνοντας την ποιότητα των σπουδών τους).
  • Πραγματοποιείται επαρκής διδασκαλία στο σχολείο.
  • Δεν παραβιάζεται η φιλοσοφία του Νόμου, τα γνωστικά αντικείμενα ανακατατάσσονται ελαφρά (άμεσα υλοποιήσιμο).
  • Υλοποιείται άμεσα με μια μικρή προσαρμογή της ύλης και των σχολικών βιβλίων (πιθανή αξιοποίηση βιβλίων κατεύθυνσης της Β Λυκείου, όπου απαιτείται). Είναι εύκολο να οριστούν ομάδες Εκπαιδευτικών και Σχολικών Συμβούλων, ώστε να καταλήξουν σε σύντομο χρονικό διάστημα σε προτάσεις.
  • Τα μόρια του μαθητή στο αλλο ΕΠΕ υπολογίζονται ξεχωριστά.
  • Η διαμόρφωση του ωρολογίου προγράμματος στη σχολική μονάδα είναι μια απλή διαδικασία, καθώς τα ίδια μαθήματα διδάσκονται από κοινού και εξορθολογίζονται οι ανάγκες σε διδακτικό προσωπικό.
Παρατήρηση: Τα συνολικά ΕΠΕ είναι 6 στον αριθμό. Στην προσπάθεια το Οικονομικό ΕΠΕ να βρει ζευγάρι με 5ο μάθημα συμπλέει με την Τεχνολογική Κατεύθυνση. Η σύζευξη οικονομικού και τεχνολογικού τομέα είναι πολύ δυναμική πρόταση και συμβαίνει ήδη στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση Υπάρχουν πλέον πολλά τμήματα που συνδυάζουν οικονομικά και πληροφορική με το επάγγελμα του μηχανικού: Σχολές Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης, Διοίκησης Συστημάτων Εφοδιασμού, Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης, Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας έχουν ήδη αναδειχθεί στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και στην αγορά εργασίας. Επιπρόσθετα, υπάρχουν πολλά Μεταπτυχιακά Προγράμματα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οικονομικών ειδικά για Μηχανικούς.

Η πρόταση αυτή κατατίθεται στο δημόσιο διάλογο για αξιοποίηση και περαιτέρω επεξεργασία.