ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ 4+1 ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ
άρθρο του Παναγιώτη Τσιωτάκη
Αρχική σύλληψη: Αύγουστος 2013
Το άρθρο αυτό, αποτελώντας συνέχεια του προηγούμενου, ολοκληρώνει την παρέμβασή μου και παρουσιάζει μια συγκροτημένη πρόταση για τον τρόπο που θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί η σύζευξη των πεδίων, με μια ορθή επιστημονικά και εκπαιδευτικά στρατηγική, ικανοποιώντας ταυτόχρονα τους περιορισμούς (υφιστάμενα βιβλία/ύλη, διαθέσιμο εκπαιδευτικό προσωπικό). Μια πρόταση που βελτίωνα συνεχώς τον τελευταίο 1.5 χρόνο, κοινοποιώντας πάντοτε τις σκέψεις μου στους αρμόδιους. Κρίνεται αναγκαία η προσεκτική ανάγνωση του προηγούμενου άρθρου, ώστε να διαμορφώσει ο αναγνώστης καλή εικόνα του προβλήματος και των δεδομένων.
Όλες οι προτάσεις που έχουν κατατεθεί, και η φιλοσοφία που, σύμφωνα με τις διαρροές, ακολουθεί το Υπουργείο Παιδείας προσθέτουν ένα 5ο εξεταζόμενο μάθημα, στο οποίο ο μαθητής μπορεί να επιλέξει να εξεταστεί προαιρετικά, ώστε να διανοίξει και 2ο Επιστημονικό Πεδίο (ΕΠΕ). Μένει να οριστεί ο τρόπος.
Στο πλαίσιο αυτό έχουν διαρρεύσει στον Τύπο δύο βασικά σενάρια για το 5ο μάθημα, σύστημα 4+1, μάθημα γέφυρα ή μπαλαντέρ όπως ονομάζεται. Στις προτάσεις αυτές, προστίθενται διαφορετικά μαθήματα γενικής παιδείας, ώστε, αν ο μαθητής επιλέξει κάποιο, ξεκλειδώνει δεύτερη ομάδα σχολών. Η παραπάνω λογική συμβαδίζει με τη λογική του υφισταμένου Εξεταστικού Συστήματος. Συνεπώς, η πρόταση αναπαράγει κάποιες παθογένειες του παλιού συστήματος ή δημιουργεί νέες.
Μεταξύ άλλων:
- Θα οδηγήσει στην ύπαρξη μαθημάτων δυο ταχυτήτων Κατεύθυνσης και Γενικής Παιδείας (Μαθηματικά, Φυσική, Βιολογία, Ιστορία), σε ώρες και εμβάθυνση. Τα μαθηματικά μάλιστα, εμφανίζονται σε 3 μορφές: Μαθηματικά Κατεύθυνσης, Μαθηματικά και Στοιχεία Στατιστικής και Μαθηματικά Γενικής Παιδείας, εκτός κι αν είναι τυπογραφικό λάθος.
- Με τους διαφορετικούς συντελεστές βαρύτητας οι φοιτητές που εισάγονται στις σχολές θα διαθέτουν διαφορετικό προφίλ – υπόβαθρο γνώσεων. Για παράδειγμα, θα μπορούσε η σχολή ΗΜΜΥ να δέχεται φοιτητές με Οικονομικά και Στατιστική, επειδή εξετάστηκαν στην Πληροφορική; Ο θετικός επιστήμονας θα πρέπει να είναι καλός (κριτήριο εισαγωγής) στην Ιστορία για να γίνει δάσκαλος; Ο μαθητής του ΕΠΕ Ανθρωπιστικών θα σπουδάσει Οικονομικά ή Στατιστική χωρίς Μαθηματικά; Ο γιατρός πρέπει να γνωρίζει μαθηματικά, αλλά πρέπει να αποτελούν κριτήριο εισαγωγής του στην Ιατρική Σχολή;
- Επιβάλλεται ποινή στους μαθητές που επιθυμούν να σπουδάσουν στις Ιατρικές Επιστήμες και στα Παιδαγωγικά Τμήματα, καθώς θα μπορούν να το πραγματοποιήσουν μόνο με την εξέταση και στα 5 μαθήματα! Φοιτητές με ανομοιογενές προφίλ και πιθανό έλλειμμα γνώσεων σε κρίσιμο γνωστικό αντικείμενο για τις σπουδές τους εισέρχονται σε όλα τα ΕΠΕ. Για αυτές τις σχολές τα εξεταζόμενα μαθήματα δεν είναι 4, αλλά 5.
- Κάθε μαθητής θα έχει διαφορετικά μόρια σε κάθε σχολή διαφορετικού ΕΠΕ, κάτι που πολλαπλασιάζει την πολυπλοκότητα του εγχειρήματος.
- Είναι αμφίβολο αν, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, μπορεί να διαμορφωθεί ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων στο δημόσιο σχολείο.
- Αν κάποια μαθήματα – γέφυρες τα επιλέξουν λιγοστοί μαθητές δε θα μπορούν να υλοποιηθούν στο δημόσιο σχολείο, περιορίζοντας περαιτέρω τις επιλογές των μαθητών.
Τα παραπάνω έχουν αναδειχθεί από την εκπαιδευτική κοινότητα που αναρωτιέται για την αρτιότητα της πρότασης αυτής.
Υπάρχει λύση ώστε οι μαθητές να έχουν πολυάριθμες και ποιοτικές επιλογές, ενώ τα μαθήματα που εξετάζονται να συμβαδίζουν με τις σπουδές τους; Ας δούμε μια πρόταση που απαντά θετικά και έχει άλλη οπτική.
Η πρόταση που παρουσιάζεται στο άρθρο βασίζεται σε 5 μαθήματα τα οποία είναι όλα μαθήματα κατεύθυνσης (προσανατολισμού), όπως σχεδιάστηκαν στο Νόμο του Νέου Λυκείου. Ο μαθητής εξετάζεται σε 4 μαθήματα και αν το επιθυμεί και σε 5ο (4+1).
Σε αυτήν την πρόταση:
- Το προφίλ εισακτέου καθορίζεται αποκλειστικά από 4άδα μαθημάτων.
- Διατίθεται αρκετός χρόνος στα εξεταζόμενα μαθήματα, ώστε να πραγματοποιηθεί η προετοιμασία των μαθητών με την απαραίτητη εμβάθυνση και εμπέδωση.
- Τα μαθήματα με ίδιο τίτλο διδάσκονται από κοινού στη σχολική μονάδα, με βάση τα ισχύοντα.
- Οι Παιδαγωγικές Σχολές δεν αποτελούν ξεχωριστό ΕΠΕ, αλλά εντάσσονται σε όλα τα ΕΠΕ, όπως συνέβαινε επί 30 και πλέον στις Δέσμες. Και στο πρόσφατο Σύστημα, οι Παιδαγωγικές Σχολές ήταν διαθέσιμες στους μαθητές όλων των Κατευθύνσεων. Αντίστοιχα, σχολές, όπως τα ΤΕΦΑΑ, οι Στρατιωτικές και Αστυνομικές Σχολές και οι σχολές Πολιτικών Επιστημών, μπορούν οριζόντια να ενταχθούν σε περισσότερα από 1 ΕΠΕ. Με απλά λόγια, υπάρχουν 6 ΕΠΕ και κάθε σχολή μπορεί να ενταχθεί σε όσα η ίδια το επιθυμεί.
Με το 5ο μάθημα (μπαλαντέρ) διαμορφώνονται δυο 4άδες (καλάθια μαθημάτων) και έτσι ο μαθητής μπορεί να δηλώσει 2 ΕΠΕ (αν το επιθυμεί).
Οι σχολές, οι ομάδες και οι ώρες που προτείνουμε είναι ως εξής:
Παράδειγμα: Αν o μαθητής αποφασίσει να εξεταστεί στα 5 μαθήματα ανοίγει σχολές και των 2 πεδίων.
Αλλιώς, εξετάζεται σε 4 μαθήματα και ανοίγει ένα από τα παραπάνω πεδία.
Παράδειγμα 1: Αν o μαθητής αποφασίσει να εξεταστεί στα 5 μαθήματα Ν. ΓΛΩΣΣΑ και ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ, ΦΥΣΙΚΗ, ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ, ΧΗΜΕΙΑ και ΒΙΟΛΟΓΙΑ ανοίγει σχολές στις ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΥΓΕΙΑΣ και στις ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ.
Παράδειγμα 2: Αν o μαθητής αποφασίσει να εξεταστεί στα 5 μαθήματα Ν. ΓΛΩΣΣΑ και ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ, ΦΥΣΙΚΗ, ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ, ΧΗΜΕΙΑ και ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ανοίγει σχολές στις ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ και στις ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ.
Αλλιώς, εξετάζεται σε 4 μαθήματα και ανοίγει 1 από τα παραπάνω πεδία.
Παράδειγμα: Αν o μαθητής αποφασίσει να εξεταστεί στα 5 μαθήματα ανοίγει σχολές και των 2 πεδίων.
Αλλιώς, εξετάζεται σε 4 μαθήματα και ανοίγει ένα από τα παραπάνω πεδία.
Πλεονεκτήματα:
- Πραγματοποιείται άνοιγμα των ΕΠΕ με διάθεση πολλών επιλογών στους μαθητές και με ομοιογενή τρόπο. Οι υποψήφιοι κάθε ΕΠΕ έχουν εξεταστεί ακριβώς στα ίδια 4 μαθήματα και διαγωνίζονται με ίσους όρους μεταξύ τους. Επιπλέον, έχουν το ίδιο υπόβαθρο γνώσεων.
- Ακόμη και αν δεν εξεταστούν στο 5ο μάθημα θα αποκτήσουν γνώσεις σε αυτό το πεδίο (π.χ. Αν παρακολουθήσουν τα μαθήματα Χημείας και Πληροφορικής, ακόμη κι αν δεν εξεταστούν σε κάποιο από αυτά, θα διαθέτουν γνώσεις και για το άλλο βελτιώνοντας την ποιότητα των σπουδών τους).
- Πραγματοποιείται επαρκής διδασκαλία στο σχολείο.
- Δεν παραβιάζεται η φιλοσοφία του Νόμου, τα γνωστικά αντικείμενα ανακατατάσσονται ελαφρά (άμεσα υλοποιήσιμο).
- Υλοποιείται άμεσα με μια μικρή προσαρμογή της ύλης και των σχολικών βιβλίων (πιθανή αξιοποίηση βιβλίων κατεύθυνσης της Β Λυκείου, όπου απαιτείται). Είναι εύκολο να οριστούν ομάδες Εκπαιδευτικών και Σχολικών Συμβούλων, ώστε να καταλήξουν σε σύντομο χρονικό διάστημα σε προτάσεις.
- Τα μόρια του μαθητή στο αλλο ΕΠΕ υπολογίζονται ξεχωριστά.
- Η διαμόρφωση του ωρολογίου προγράμματος στη σχολική μονάδα είναι μια απλή διαδικασία, καθώς τα ίδια μαθήματα διδάσκονται από κοινού και εξορθολογίζονται οι ανάγκες σε διδακτικό προσωπικό.
Η πρόταση αυτή κατατίθεται στο δημόσιο διάλογο για αξιοποίηση και περαιτέρω επεξεργασία.